Wie moe is of veel stress heeft, speelt vaker vals. Wie zijn onethische gedrag daarna wil verdoezelen en daarvoor hoge kosten moet maken, loopt de kans in een patroon van valsspelen of jokken terecht te komen. Dat stelt marketingdeskundige Nicole Mead van de Universiteit van Tilburg vrijdag. Ze heeft samen met drie Amerikaanse wetenschappers onderzoek gedaan naar de omstandigheden waaronder proefpersonen spontaan vals gingen spelen.
”Leidinggevenden moeten rekening houden met deze bevindingen bij het plannen van taken voor hun medewerkers. Taken waarbij de mogelijkheid bestaat een onethische beslissing te nemen, moeten gedaan worden als men fit en uitgerust is. Mensen moeten zulke taken in een rustige werkomgeving ongestoord kunnen uitvoeren, om te voorkomen dat er stress ontstaat”, aldus Mead.
Experimenten
Mead en haar collega’s deden tal van experimenten. Zo lieten zij groepjes studenten rekensommetjes maken. Wie dat goed deed, kreeg een financiële beloning. Een deel van de studenten was voor de test al vermoeid met allerlei andere opdrachten.
Het bleek dat degenen die moe waren duidelijk vaker logen over het resultaat van hun rekentest, en dus ten onrechte de beloning kregen, dan de proefpersonen die zich fit voelden.
Zelfdiscipline
Volgens de wetenschappers valt het vermogen om onderscheid te maken tussen goed en slecht weg als de zelfdiscipline opraakt. Dat gebeurt niet bewust, maar is een gevolg van de mentale vermoeidheid. Het onderzoek toonde wel aan dat mensen die veel waarde hechten aan morele identiteit minder vaak valsspelen. ”Voor deze mensen is een beroep doen op zelfbeheersing een automatisme waar ze niet over na hoeven te denken”, zegt Mead.
Bron: ANP